Smeergoed
Smeergoed
Zin en onzin over boters
Even een klein leuk artikel tussendoor
Smeergoed
Zin en onzin over boters,
margarines en halvarines
Roomboter is het meest smaakvol,
maar is het wel gezond ?
En kun je met margarine echt
je cholesterolgehalte verlagen ?
De wondere wereld van roomboter,
margarine en halvarine
Roomboter
Roomboter, ook wel "echte boter" genoemd,
bestaat al sinds de mens melk drinkt
Boter is gemaakt van room, het vette deel
van koemelk, en water
Het bevat minimaal 80 % melkvet
Aan de meeste boter is geen zout toegevoegd
Er is ook wel gezouten boter te koop
met toegevoegd zout
Grasboter wordt gemaakt van melk uit de periode
dat de koeien in de wei lopen en
vers gras eten
Daardoor smaakt de boter anders en
is hij beter smeerbaar
Halfvolle boter heeft een vetpercentage van 40 %
Margarines en halvarines
Aan het eind van de negentiende eeuw lukte het
om roomboter te vervangen door smeerbaar vet,
dat goedkoper was
De eerste margarine kwam op de markt
Margarines zijn gemaakt van overwegend
plantaardige olien, waaraan geur-, kleur- en
smaakstoffen zijn toegevoegd
Het vetgehalte van margarine moet 80 % zijn
Bij een lager vetgehalte mag het van de Warenwet
geen margarine meer heten
Smeersels met minder dan 80 % vet heten
halvarine en bevat de helft minder vet
dan margarine met 40 %
Light-variant
Wie goed op zijn calorie-inname wil letten
kiest voor "light"
Deze light-margarines bevatten
maximaal 411 % vet
Als voorbeeld :
Helemaal geen smeersel op brood gebruiken,
zeker voor kinderen, is geen verstandige optie
Vetten bevatten onmisbare stoffen, zoals
vitamine A, D en E en essentiele vetzuren
Dieetmargarine
Hoewel de naam anders doet vermoeden, is
dieetmargarine niet de meest geschikte margarine
voor mensen die op de lijn willen letten
Dieetmargarine kan namelijk net zoveel vet
bevatten als gewone margarine
De margarine heet "dieet" omdat tenminste de helft
van het vet onverzadigd, dus gezonder, is
Verzadigd vet kan het cholesterolgehalte in het
bloed laten stijgen, wat de kans op
hart- en vaatziekten vergroot
Cholesterolverlager
Wie een te hoog cholesterolgehalte heeft
kan een margarine gebruiken waaraan
plantensterolen of plantenstanolen
zijn toegevoegd
Daarvan iswetenschappelijk bewezen dat ze
het "slechte" LDL-cgolesterolgehalte
in het bloedverlagen
Bijvoorbeeld is er Becel pro.activ verkrijgbaar
dat bij drie porties per dag
het LDL-cholesterolgehalte in drie weken
met zo'n 10 % verlaagt, zonder dat het
"goede" HDL-cholesterol wordt beinvloed
Margarines met toevoegingen
Margarines en halvarines bevatten vitamine A en D
en soms ook vitamine E
Ook bevatten ze essentiele vetzuren
Essentieel betekent dat ze niet door
het lichaam worden aangemaakt
Voorbeelden hiervan zijn goede "omega-vetzuren"
zoals linolzuur en alfa-linoleenzuur
Als je extra mineraal- en vitamine-inname
belangrijk vindt, kun je kiezen voor margarines
waaraan nog meer vitamines en
mineralen zijn toegevoegd
Blue Band Goede Start is hiervan een
voorbeeld met toegevoegde B-vitamines
en extra calcium
Hoeveel vet per dag >
De Gezondheidsraad adviseert mensen met een
gezond gewicht dagelijks hooguit 40 % van de
totale energie-inname door vet te laten leveren
waarvan maximaal 10 % mag bestaan
uit verzadigde vetzuren
Voor volwassen mannen komt dit neer op
ongeveer 100 gram vet per dag, waarvan
28 gram verzadigd vet
Voor volwassen vrouwen is dat ongeveer
80 gram, warvan 22 gram verzadigd vet
Wie te zwaar is of de neiging heeft te zwaar
te worden, kan beter niet meer dan
30 tot 35 % van de benodigde energie
per dag uit vet halen
Daarvan mag maximaal 10 % uit
verzadigde vetzuren bestaan
Het voedingscentrum adviseert volwassenen 5 gram
smeersel per boterham te gebruiken
Kan vet gezond zijn ?
Vet is heus niet alleen "slecht"
Vet is van levensbelang
Als energiebron en als leverancier van
essentiele vetzuren en vitamine A en D
Deze vitamines zitten van nature in roomboter
Aan margarine en halvarine worden ze toegevoegd
Ook wordt er soms vitamine E aan margarine
en halvarine toegevoegd
Daarnaast bevatten ze goede "omega-vetzuren"
Deze vetzuren zijn onmisbaar voor de celwanden
en het immuunsysteem
Maar er bestaat een groot verschil tussen
verzadigde en onverzadigde vetten
Verzadigd vet kan het cholesterolgehalte in
het bloed laten stijgen, wat de kans op hart-
en vaatziekten vergroot
Onverzadigd vet kan het cholesterolgehalte verlagen
Hoe zachter de boter of margarine is des te
meer onverzadigd vet erin zit
Roomboter bevat veel verzadigd vet
In margarines zit veel onverzadigd vet
Leuk hoor de weetjes van
roomboter, margarine en halvarine
Hoeveel vet zit erin ?
Margarine uit een pakje - ca. 80 %
Margarine uit een kuipje - ca. 80 %
Roomboter - ca. 80 %
Halfvolle boter - ca. 40 %
Dieet- en halvarine - ca. 40 %
Smeersels met minder vet - 3 tot 35 %