Smulweb Blog

Het komt voor ...
Bron: Nachthonger - Anne Scheepmaker (zie ook productrecensie)

De patienten van dr. John Winkelman, die in 1998 verslag deed van een onderzoek naar eetgedrag in Clinical and Plysomnographic Features of Sleep-Related Eating Disorder, waren half in slaap als ze 's nachts ongecontroleerd gingen eten. Ze aten razendsnelle, bizarre combinaties, zoals biefstuk met pindakaas. Een patient deed een poging om nagellak te eten. Ook werd er bevroren voedsel gegeten. Vaak kon men zich de volgende dag niet herinneren wat en hoeveel men 's nachts had gegeten. Winkelman meldt dat 70 procent van de NES- (Night Eating Syndrome) patienten slaapwandelt. Een van zijn patienten was een vrouw die al slaapwandelend twee weken lang in de keuken de tafel dekte en alles opat wat er in de koelkast te vinden was.
Maar het kan nog erger. Carlos Schenck beschrijft een geval van een Canadees die slaapwandelend een poging deed om zijn schoonvader te vermoorden. Dat mislukte. Maar de moord op zijn schoonmoeder lukte wel degelijk. Het was aan zijn slaapwandelen te danken dat hij werd vrijgesproken. Zijn grootvader en de broer van zijn grootvader waren ook slaapwandelaars. Grootvader bakte 's nachts uien, aardappels en eieren, zette thee en vergat het vuur uit te doen.

Het is niet zo gek dat je halfslapend vreemde combinaties in je mond stopt. Maar hetzelfde doen bij vol bewustzijn is wat anders. In Allerhande, het tijdschrift voor de klanten van supermarkt Albert Heijn, werd in 1997 aandacht besteed aan de eetvoorkeuren in ons land. Voor het onderzoek 'Hoe eet Nederland' werd aan de lezers gevraagd welke vreemde combinaties van voedingsmiddelen men kende. Een selectie uit de ingestuurde gerechten die met plezier bij volle bewustzijn werden gegeten:

haring met slagroom

rolmops met slagroom

haring met jam

krentenbol met leverworst

leverworst met stroop

pindakaas met sambal

pindakaas met suiker

brood met kaas en jam

patat met een klontje boter

kaas met slasaus en hagelslag

gehaktbal in gele vla

chocopasta met vis en tomaat

tomatensoep met rozijnen

hagelslag met mosterd

cola met melk

erwtensoep met pinda's

erwtensoep met suiker

yoghurt met rookworst

De eerste publicatie over the Night Eating Syndrome was in 1955.
Bron: Nachthonger - Anne Scheepmaker

"The relation between the eating pattern and life stress appears clear. When the night-eating syndrome is found, it is in situations of life stress."
- A.J. Stunkard, 1955 -

Neurologen, psychologen, psychiaters, fysio-psychologen die ik over de nachthongerrecepten vertelde schudden aanvankelijk verbaasd hun hoofd, maar gingen voor dit boek op zoek naar materiaal. Als snel bleek nachthonger echt te bestaan. Overal ter wereld. In het jaar 1955 worden in het julinummer van de American Journal of Medicine voor het eerst de resultaten van een onderzoek naar NES van de psychiater Albert J. Stunkard gepubliceerd. NES staat voor Night Eating Syndrome. Het woord 'syndroom' wordt niet voor niets gebruikt. Er blijken mensen te zijn die, als ze 's nachts wakker worden, binnen 30 seconden eten naar binnen proppen. De eetaanval is zo overweldigend dat men ook de tanden in een nog bevroren stuk vlees uit de diepvries zet. NES-mensen hebben meerdere eetaanvallen per nacht. Stunkard noteerde dat zijn patienten gemiddeld 3 a 4 keer per nacht opstaan om te eten. Ze eten heel erg snel en zijn gemiddeld in 3,5 minuut uitgegeten. Het gemiddelde aantal calorieen dat per nacht werd ingenomen bedroeg 1200. NES bleek vooral voor te komen bij mensen met stress en emotioneel onevenwichtige mensen. Dat die mensen inmiddels aan overgewicht leden, was niet verbazingwekkend.

NES-mensen aten niet omdat ze honger of lekkere trek hadden. Volgens Stunkard ging het om ongelukkige mensen die troost zochten in koolhydraatrijk voedsel. De hormoonhuishouding is in de war. De hormoonspiegel van nachteters verschilt van die van mensen die doorslapen. Stunkard, ontdekker van de nachthonger, vermoedde dat er ook een fysiologische oorzaak is voor het ontstaan van NES. De gebruikelijke stijging in concentratie van de hormonen melatonine en leptine is bij NES-patienten minder dan normaal. Melatonine is belangrijk voor de biologische klok. Leptine voor de stofwisseling. Nachteters doen, zonder dat zij het beseffen, aan zelfmedicatie. Koolhydraten verbeteren de stemming van stressgevoelige mensen. De opname van koolhydraten zorgt voor een verhoging van tryptofaan, een stof die zorgt dat de hersenen 'gevoed' worden met serotine, een neurotransmitter die een positieve invloed heeft op de gemoedstoestand en een gevoel van neerslachtigheid vermindert. Maar vreemd is wel dat het opnemen van de koolhydraten natuurlijk wel een tijdje duurt en geen instantresultaat oplevert. In het jaar 2000 meldde professor Stunkard dat 1,5 procent van de wereldbevolking aan 'nachteten' doet.

Overgenomen uit de gebruiksaanwijzing van de Inventum BM35, maar vrijwel alle punten zijn van toepassing op elke broodbakmachine. Met tips uit de praktijk.

Vooraf:

Dit artikel plaats ik omdat menigeen met dezelfde vragen en problemen zit en geen gebruiksaanwijzing (meer) heeft. Zelf heb ik zelden problemen met het bakken van de broden, terwijl ik niet erg nauwkeurig te werk ga. Het is een kwestie van je gezond verstand gebruiken, ervaring, leren omgaan met het apparaat. Op een gegeven moment weet je waar extra vocht bij moet en waar juist iets minder, het is net als met koken: je moet er een beetje gevoel voor hebben of dat ontwikkelen.
De onderstaande oplossingen voor problemen zijn maar betrekkelijk: ze gelden uiteraard alleen als je een volgende keer exact dezelfde ingredienten gebruikt, anders kun je niet vergelijken met een vorig, mislukt of minder goed gelukt, baksel.

TIPS UIT DE PRAKTIJK (die niet in het boekje staan maar waar je wel degelijk iets aan hebt):
* De eerste keer: koop een pak broodmix en volg exact de aanwijzingen, kan niet mislukken. Als je eenmaal weet hoe het broodbakproces werkt, maak je de stap naar een brood van meel, gist, water, boter (zie gebruiksaanwijzing van je machine of volg een recept). Pas als je ook dat onder de knie hebt, begin je naar hartelust te varieren en experimenteren.
* Bij zwaardere meelsoorten wordt soms niet al het meel meegekneed en blijft er een deel in de hoeken zitten of onderin de vorm, omdat het water niet kan 'doordringen'; ik doe eerst een scheutje water erin, dan het meel en vervolgens de rest van het water en de overige ingredienten (dit tegen het advies van de fabrikant van mijn machine in).
* Tip van Lia: kijk als het piepsignaal gaat even of al het meel meegekneed is; zo niet, duw het losse meel tegen de deegbal aan, zodat het alsnog meedoet.
* Enige rekenvaardigheid is onontbeerlijk als je een brood wilt maken van een gewicht dat afwijkt van dat in het recept; reken alle ingredienten om, zodat de verhoudingen blijven kloppen, vergeet er geen!!!

ALGEMEEN
Er bestaan verschillende factoren die uw brood kunnen doen mislukken. De gebruikte ingredienten werden niet in de juiste dosis gebruikt toen het bakproces begon, of nog erger: de gebruikte ingredienten waren niet vers meer en hebben dus niet gereageerd zoals vereist.

HET BROOD IS INGEZAKT
Indien uw brood ingezakt lijkt langs de kanten, wil dit zeggen dat het deeg te vochtig was. Probeer iets minder van de hoeveelheid water te nemen. Wanneer u geconserveerd fruit of groenten gebruikt, laat ze dan eerst goed uitlekken en wrijf ze goed droog voordat u ze gebruikt. Ze zijn een lange tijd doordrenkt waardoor ze overtollig vocht bezitten.
Na het bakken dient u het brood direct uit de machine te nemen. Wanneer u het brood langer in de bakvorm laat zitten, zal het vocht in het brood naar de bodem zakken waardoor de knapperigheid van het brood afneemt. Zorg er daarom altijd voor dat u het brood zo snel mogelijk uit de bakvorm haalt en laat afkoelen op bijvoorbeeld een rooster.
Probeer een lichtere bloemsoort. Het inzakken is soms het gevolg van een te zware bloemsoort.
Een andere mogelijkheid is dat er teveel gist is gebruikt, waardoor het deeg te hard is gerezen. Voeg dan wat minder gist toe.

HET BROOD IS IN HET MIDDEN ONVOLDOENDE GEBAKKEN
Indien de binnenkant van het brood onvoldoende gebakken is, kan dit aan de gebruikte bloemsoort liggen. Dit gebeurt meestal door het gebruik van zwaardere bloemsoorten, zoals roggebloem, zemelen of volkoren bloem. Probeer een kneedproces meer te gebruiken wanneer u deze soorten bloem gebruikt. Wanneer de broodmachine het eerste kneedproces beeindigd heeft, laat dan het deeg rijzen zoals gewoonlijk en zet het apparaat vervolgens uit. Start het nu opnieuw op: het hele bakproces begint opnieuw, er is nu een grotere hoeveelheid lucht in het deeg opgenomen.
U kunt ook de bruiningsgraad van de korst op donker zetten waardoor het bakproces verlengd wordt.

HET BROOD IS OVERGELOPEN
Indien uw brood hoger rijst dan normaal heeft u te veel gist gebruikt. Controleer of u de juiste hoeveelheid gist heeft gebruikt. Te veel suiker kan uw gist te veel activeren. Verminder de hoeveelheid suiker en pas ook op voor gedroogde vruchten of honing die veel suiker bevatten. Probeer uw hoeveelheid water met een eetlepel te verminderen. Denk eraan dat een geringere vochtigheid het gist verhindert te actief te zijn.
Het gebruik van een zeer fijn gemalen bloem kan het brood soms ook te hard doen rijzen. Deze bloemsoorten hebben niet zo'n actieve gist nodig om te rijzen als zwaardere of grover gemalen bloemsoorten.

HET BROOD IS TE DROOG
Gebruik iets minder bloem of voeg 1 eetlepel vloeistof toe. Wanneer de broodbakmachine zwaarder deeg kneedt kan het zijn dat het apparaat lichtjes begint te trillen op het aanrecht. Zorg er dus voor dat het apparaat op een stabiel oppervlak staat, niet te dicht in de buurt van een ander voorwerp of te dicht bij de rand van het aanrecht.

PLATTE BRODEN
Indien u een met een molen gemalen of volkoren bloem neemt, kan het brood wat platter zijn. Als het brood echter helemaal niet rijst, dan is het nodig de gist na te kijken. Heeft u niet vergeten de gist erbij te doen, was de gist niet meer vers?
Indien het brood slechts lichtjes gerezen is, kan het zijn dat de gist te oud was. U kunt uw gist testen door in een maatbeker halfvol water een theelepel suiker en een theelepel gist te mengen. Indien dit mengsel binnen 15 minuten verdubbeld is in volume, is het gist uitstekend.
De activering van gist wordt verhinderd door te koud of te warm water. Kijk ook de gebruikte dosis zout na. Verzeker u ervan dat u geen eetlepel zout gebruikt heeft in plaats van een theelepel.

ANDERE FACTOREN DIE HET BROOD BEINVLOEDEN
De vochtigheid, de temperatuur en de kwaliteit van het water in de omgeving waarin u zich bevindt kunnen het resultaat beinvloeden. U kunt proberen verschillende ingredienten in hoeveelheid te verminderen of te vermeerderen om het gewenste resultaat te behalen.

WAAROM IS ER STEEDS VERSCHIL IN DE VORM EN DE HOOGTE VAN HET BROOD?
De vorm en de hoogte van het brood zijn afhankelijk van de omgevingstemperatuur en de hoeveelheid gebruikte ingredienten. Iedere verandering in de dosering van de ingredienten zal het uiteindelijke resultaat bepalen.

WAAROM RIJST HET BROOD NIET?
Gist vergeten, te weinig gist toegevoegd of de kneedhaak vergeten te plaatsen, maken het brood plat. Bovendien, indien de gebruikte gist niet vers meer is of wanneer de dosis onvoldoende is, zult u een kleiner brood krijgen dan normaal.

DE TIJDSCHAKELAAR
De tijdschakelaar mag niet ingesteld worden onder de 50 minuten of boven de 18 uren. De tijdschakelaar vereist een minimum van 50 minuten om alle noodzakelijke processen door te lopen. Men kan wel de werkwijze 'enkel deeg' gebruiken in 1 uur en 30 minuten, maar dan zonder de tijdschakelaar.
De ingredienten kunnen bederven wanneer zij langer dan 18 uren in de broodbakmachine blijven zonder gebakken te worden.
De tijdschakelaar kan niet gebruikt worden bij de programma's: supersnel, jam en kneden.

WAAROM MOGEN AAN DE BASISINGREDIENTEN GEEN ANDERE WORDEN TOEGEVOEGD?
Om aan het brood de juiste vorm te geven en te laten rijzen zoals het hoort, moeten gedroogde krenten e.a. later toegevoegd worden. Bovendien bestaat de kans dat deze ingredienten stuk gekneed worden tijdens het kneedproces. Zij kunnen aan elkaar gaan kleven en niet gelijkmatig gemengd worden door het het deeg.

KAN ER VERSE MELK GEBRUIKT WORDEN IN PLAATS VAN MELKPOEDER?
Dit kan, maar dan dient u ervoor te zorgen dat dezelfde hoeveelheid water vermindert. Bovendien is verse melk niet aan te raden wanneer u de tijdschakelaar gebruikt, omdat de melk kan bederven.

DE KORST IS SOMS LICHTER, SOMS DONKERDER
Dit kunt u zelf instellen door de toets licht/medium/donker in te stellen. Voor een lichte korst zet u het apparaat op licht, voor een donkere korst zet u het apparaat op donker. Dit instellen kunt u alleen voordat u het programma start, daarna kunt u het niet meer veranderen.

DE BROODMACHINE KNEEDT TRAGER DAN NORMAAL
Dit is een normaal verschijnsel bij het gebruik van zwaardere meelsoorten. Het is geen probleem voor de machine, het is wel aan te raden wat extra vloeistof te gebruiken.

HET APPARAAT DOET NIETS
Is het ingeschakeld?
De temperatuur van de broodbakmachine is te warm.

ER KOMT ROOK UIT DE LUCHTGATEN
De ingredienten zijn misschien op het verwarmingselement gemorst.

HET BROOD IS INGEZAKT / HET MIDDEN IS VOCHTIG
Het brood werd te lang in de bakvorm gelaten na het bakken.
Er is teveel gist of water gebruikt.

DE BOVENKANT VAN HET BROOD IS GEBARSTEN EN ZIET BRUIN
Te veel bloem, gist of suiker.

TE KLEIN BROOD
Niet genoeg bloem, gist, suiker of water.
Gebruik van volkoren bloem of bloem die chemische gist bevat.
Gebruik van een slecht gisttype.
Gebruik van bloem of gist die te lang aan de buitenlucht werden blootgesteld.

HET BOVENSTE DEEL VAN HET BROOD IS NOG BESTROOID MET BLOEM
Niet genoeg water.
Kneedhaak niet (goed) geplaatst.

HET BROOD IS ONVOLDOENDE GEBAKKEN
Elektrisch defect.
Stoptoets werd ingedrukt na inschakeling.
Deksel werd geopend tijdens het bakproces.

HET BROOD IS TE HARD GEBAKKEN
Te veel suiker.
Bakmachine op donker gezet.

HET BROOD IS SLECHT GEVORMD
Niet genoeg bloem.
Niet genoeg water.

Bron: Dagblad Flevoland 10 mei 2003

Het bakken van brood schijnt de oudste manier van plantaardig voedsel bereiden te zijn. In graven van het oude Egypte werden al graankorrels gevonden, die de doden meekregen op hun reis naar de eeuwigheid. De eerste broden waren platte koeken, gebakken op een steen in de oven. Pas later kreeg het de vorm zoals wij het kennen, door andere deegbereidingsprocessen en graansoorten.

Nog steeds zijn we dol op de geur van vers gebakken brood, maar dat je er nogal wat voor moet doen maakt het een stuk minder romantisch. En toen was daar de broodbakmachine. Nu is het een kwestie van de ingredienten bij elkaar verzamelen (met meel, gist, zout en water heb je al een heel basic brood), ze in het apparaat stoppen en op een knop drukken. Een vers gebakken brood ligt opeens binnen handbereik.
'Kwam je in Nederland vijf jaar geleden een broodbakker demonstreren, dan werd je raar aangekeken', zegt Rita Wanten, van het Belgische meel-merk Soezie. Ze ziet een stijgende populariteit van het machinaal broodbakken. 'In Belgie is het al 'in' sinds begin jaren negentig, in Nederland komt het sinds een jaar of twee op gang.'
Bij Princess merken ze dat ook. 'Mensen zijn meer aan het bakken en koken geslagen', verklaart pr-medewerkster Maartje Wijnen. 'Een avond uit eten gaan is erg duur geworden, dus ga je thuis op zoek naar alternatieven voor leuk en gezellig eten. Het is ook heerlijk om 's ochtends wakker te worden met de geur van vers gebakken brood.'
Bij It's worden rond moederdag weer goede zaken gedaan. 'Het is ook echt een cadeauartikel. Je ziet het al met de feestdagen en pasen, hoe gewild de machines zijn', zeggen ze bij It's. 'Wij merken ook dat mensen erg graag dingen zelf thuis doen. Het is natuurlijk erg makkelijk, je hoeft alleen maar op een knop te drukken.'

Heel goedkoop zijn de apparaten niet. Voor een beetje broodbakmachine betaal je rond de 100 euro. Niet erg, vindt de thuisbakker, die rondloopt met de gedachte dat je dat er waarschijnlijk wel weer uithaalt.
Bij Panasonic, waar ze een soort Mercedes-onder-de-broodmachines verkopen (een exemplaar neemt u mee voor ongeveer 200 euro) zien ze een duidelijk stijgende lijn in de omzet. 'Die is verdubbeld', zegt woordvoerder Willy Fitters. 'Wij verkopen inderdaad de wat duurdere machines, maar dat schijnt niets uit te maken.'
Een broodbakker is aanvankelijk een simpel apparaat, bestaande uit een bakblik, kneedarm, verwarmingsspiraal en programma. Maar natuurlijk wordt dat uitgebreid tot bijvoorbeeld 13 programma's en allerlei snufjes, zoals regelbare broodgroottes en korstkleur, signalen voor de toevoegingen (zoals noten), een programma om jam te maken en zelfherstellende motorbeveiliging. 'Zeker als je er veel mee gaat doen, kan een duurder apparaat geen kwaad', zegt Rita Wanten.
Van de types die op de markt zijn, blijken bij It's de duurdere types ook het populairst, bijvoorbeeld die van Inventum. 'Omdat er meer in kan, zijn ze handig voor grotere gezinnen. Maar ook die van Princess lopen goed, zij hebben een zilverkleurige lijn. Het oog wil blijkbaar ook wat', zegt de productmanager.

Het belangrijkste dat je wel zelf moet doen is het afwegen van de ingredienten. Een kleine misvatting kan al verschil maken tussen dat lekkere verse brood en een totale ramp. Rita Wanten: 'Bak je brood met de hand, dan kun je nog wat water aan het deeg toevoegen als het te droog is, of wat meel als het te nat is. Je stuurt wat bij. Dat kan in de machine niet, de juiste samenstelling is echt belangrijk.' (Noot Anna: Bijstellen kan WEL! Na de eerste kneding even in het apparaat kijken of het deeg er goed uitziet en eventueel wat meel of water toevoegen.) Ze pleit voor meel met een constante kwaliteit en samenstelling. Vandaar die speciale meelsoorten voor in de bakker. 'We hebben zelfs mixen waar je alleen nog maar water aan hoeft toe te voegen, niet eens gist bijvoorbeeld.'
Er zijn veel variaties, maar als we dan toch gezond doen door zelf te bakken dan wel het liefst bruin. 'De meeste mensen kiezen voor bruinbrood met graantjes en pitjes', weet Rita Wanten.
Wie helemaal is warmgedraaid voor het doe-het-zelven, kan baklessen volgen bij de Soezie-club. Van een professionele bakker krijg je les in het maken van vlechtbroodjes en taartbodems en andere broodsoorten. 'We gebruiken de broodbakker dan ook als deegmenger. Een broodmachine maakt alleen hele broden, dus een vlechtbrood moet je bijvoorbeeld wel afbakken in een gewone oven.'
Ook voor mensen met een glutenallergie of een ander dieet kan de machine een uitkomst zijn, omdat je zelf de ingredienten bepaalt. Voor de mensen met glutenallergie is er zelfs een speciaal bakmeel.
Kun je trouwens ook andere dingen in de machine bakken? Rita Wanten: 'Soms wel. Maar bij een cake bijvoorbeeld is het niet handig. Cake hoef je niet per se lang te laten rijzen of kneden, dus het heeft niet zoveel zin. En het ziet er niet zo mooi uit als in een cakevorm. Een broodbakmachine is toch vooral voor broodsoorten denk ik.' Dat dan weer wel.

- informatie over meel, bakken: www.soezie.nl
- recepten: www.broodrecepten.nl EN smulpagina zolderkamertje
- tip: www.bakkerswereld.org

Persoonlijke noot:
Ik ben zelf al enige tijd in het bezit van een Inventum BM35, die bevalt uitstekend. Ook al werk ik niet heel nauwkeurig, alle broden lukken. Cake bak ik er niet meer in, het wil niet goed, is omslachtiger en minder lekker dan gewoon uit de oven. De jam-functie heb ik nog niet geprobeerd, ga ik binnenkort doen!

Het is niet aan te bevelen schildpad op het menu te zetten, daar ze tot de beschermde diersoorten kunnen behoren. Een beetje info kan echter geen kwaad.
Bron: het wereldwijde web

In de keuken onderscheidt men drie soorten schildpadden: reuzenschildpad, rivier- en moerasschildpad en de Griekse schildpad.

De reuzenschildpad is de grootste en ook de lekkerste. Reuzenschildpadden wegen tussen de 75 en 100 kilo en kunnen een lengte bereiken van wel 2 meter. De jongere dieren van 20-30 kilo zijn echter het smakelijkst.

Wie kent er niet het lied 'Wie heeft er suiker in de erwtensoep gedaan?' Driek van Wissen geeft daar in zijn boek 'Opmerkelijke liedteksten' een geheel eigen visie op.
De 'ik' in het artikel is Van Wissen.
Enige tijd geleden kwam mij een liedtekst onder ogen die zeer opmerkelijk was.

Ik citeer hier de eerste regel:

Wie heeft er suiker in de erwtensoep gedaan?

Een echte wetenschapper als ik moet na een kritische analyse van deze regel vraagtekens zetten. Veel vraagtekens, waarde lezers, en grote. Want op bondige wijze is hier een van de kernvragen geformuleerd, die de mensheid sinds jaar en dag in de ban houden. Na de eeuwige problematiek rond de kip en het ei en de raadselachtige vormgeving van onze bananen is dit ongetwijfeld de meest brandende kwestie. Wie heeft er suiker in de erwtensoep gedaan? Wie heeft deze snertstreek geleverd?

Dit artikel over de term 'wijnplas' kwam ik tegen in 'De Dikke Van Dale is mijn beste vriend', geschreven door Driek van Wissen, de 'ik' in het verhaal.
De Dikke Van Dale is mijn beste vriend, ik ken hem als geen ander. Zijn woorden zijn de mijne.

En toch trof ik onlangs een mij onbekend woord aan en wel wijnplas. Het bleek de aanduiding van het wijnoverschot in een aantal Zuid-Europese landen, waar de wijnboeren klaarblijkelijk te goed geboerd hebben.

De term is mijns inziens ongelukkig. En dan heb ik het nog niet eens over het verschijnsel op zichzelf beschouwd.

Goedgekeurd voor smullers die kunnen relativeren en gevoel voor humor hebben.
Met koken heeft het niets te maken, maar ik moest het ergens kwijt ... ;-)
Bron: E-mail uit het Tilburgse Dit artikel heb ik verwijderd omdat het plaatje (waar het om gaat) niet meer werkt. Ik hoop dat het tijdelijk is en dat ik het weet op te lossen.

011104

Hier een tabelletje met de voedingswaarde van insecten. Voor de liefhebbers!

InsectProteinen
(gram)Vetten
(gram)Carbo-
hydratenCalcium
(mg)IJzer

Grote
waterkever19,88,32,143,513,6

Rode mier13,93,52,947,85,7

Zijderups9,65,62,341,71,8

Mestkever17,24,32,030,07,7

Krekel12,95,55,175,89,5

Kleine
sprinkhaan20,66,13,935,25,0

Een pracht-verhaal over (de geschiedenis van) het servet, humoristisch beschreven in 'Eten is een ambacht', door Johannes van Dam, de ik-figuur in dit artikel. Ik heb er zeer van genoten en hoop er anderen ook een plezier mee te doen! Er was eens een schilder die vier dichters als vriend had. Ze kwamen regelmatig bij hem over de vloer en bleven dan graag een hapje mee-eten. Maar, anders dan bij schilders, kunnen dichters elkaar niet velen, dus ze kwamen nooit tegelijk. Daarom kon zijn vrouw, die als de archetypische schildersvrouw een beetje slordig huishield, met slechts een gastenservet toe, dat speciaal voor de dichters gereserveerd bleef en nooit gewassen werd. Alelen kreeg iedere dichter een eigen kant boven gevouwen.